Y DDRAIG
  • HAFAN
  • YR ADRAN
    • LANSIADAU'R DDRAIG
    • CYLCHLYTHYRAU
    • SEMINARAU
    • NOSON LLÊN A CHÂN
    • CWRS PRESWYL
    • CYNADLEDDAU
  • Y CYLCHGRAWN | 2023
    • Cerddi | 2023 >
      • Hydref | Hedd Edwards
      • Rhwystrau | Marged Selway-Jones
      • Salm 77:20 | Siôn Edwards
      • Limrigau | Erin Meirion
      • Triban | Gwennan Evans
      • Dechre'r Diwedd | Gwenno Day
      • Yn yr Un Cwch | Caitlyn White
    • Rhyddiaith | 2023 >
      • Tonnau | Megan Thomas
      • Pennod Newydd | Lleucu Non
      • Clymau | Eluned Hughes
      • Chdi, Fi a'r Botel | Elain Gwynedd
      • Clymau | Lowri Bebb
      • Dyddiadur | Lowri Whitrow
    • Sgyrsiau | 2023 >
      • Myrddin ap Dafydd | Lois Dewi Roberts
      • Meilir Rhys Williams | Erin Aled
      • Lloyd Davies | Mali Davies
      • Bari Gwiliam | Beca Hughes
      • Rhys Mwyn | Nanw Maelor
      • Angharad Alter | Fflur Bowen
    • Celf | 2023 >
      • Ymateb i'r Coroni | Lleucu Jenkins
  • PWY YW PWY | 2023
    • Pwy oedd Pwy | 2022
    • Pwy oedd pwy | 2021
    • Pwy oedd pwy | 2020
    • Pwy oedd pwy | 2019
    • Pwy oedd pwy | 2018
    • Pwy oedd pwy | 2017
    • Pwy oedd pwy | 2016
  • ÔL-RIFYNNAU
    • Y CYLCHGRAWN | 2022 >
      • Cerddi | 2022 >
        • Hiraeth | Alŷs Medi Jones
        • Gwawr | Rhodri Lewis
        • Rhoi | Eurig Salisbury
        • Crwydro | Dylan Krieger, Celyn Harry ac Ela Edwards
        • Gofid | Dylan Krieger
        • Cawod | Celyn Harry
        • Mynydd Epynt | Fflur Davies
        • Salm 77:20 | Siân Lloyd Edwards
        • Diolch | Hywel Griffiths
      • Rhyddiaith | 2022 >
        • Tad-cu | Erin James
        • Canllaw i fyfyrwyr dros yr haf | Lowri Bebb
      • Sgyrsiau | 2022 >
        • Mererid Hopwood | Mali Sweet
        • Dyfan Lewis | Erin James
        • Gwion Hallam | Meilir Pryce Griffiths
        • Heledd Cynwal | Fflur Davies
    • Y CYLCHGRAWN | 2021 >
      • Sgyrsiau | 2021 >
        • Angharad Tomos | Lleucu Non
        • Rhys Iorwerth | Lowri Bebb
        • Gareth Wyn Jones | Elain Gwynedd
        • Dylan Jones | Siôn Lloyd Edwards
      • Cerddi | 2021 >
        • Agoriad | Carwyn Eckley
        • Castell Caernarfon | Sabrina Fackler
        • Eira | Sabrina Fackler
        • Cerdd | Tomos Lynch
      • Rhyddiaith | 2021 >
        • 2020 | Lowri Bebb
        • Diwrnod yng Nghoed y Foel | Rob Dascalu
        • Postmon y Faenor | Liam Powell
        • Ymson 2020 | Elain Gwynedd
        • Dau ddarn o lên meicro | Sioned Bowen
    • Y CYLCHGRAWN | 2020 >
      • Sgyrsiau | 2020 >
        • Arfon Jones | Roger Stone
        • Geraint Lloyd | Ffion Williams
      • Cerddi | 2020 >
        • Gwyn | Alun Jones Williams
        • I Siôn ac Ela | Alun Jones Williams
        • Glas | Lowri Jones
        • Parliament Square | Eurig Salisbury
        • Prexit | Heledd Owen
        • Rhai Anadlau | Liam J Powell
        • Tri thriban | Lisa Hughes
        • Y Daith | Alaw Mair Jones
        • Yes Cymru | Alun Jones Williams
        • Carwriaeth | Beca Rees Jones
        • Nosi | Lleucu Bebb
        • Claf ym Mharis | Marged Elin Roberts
      • Rhyddiaith | 2020 >
        • Adolygiad: 'Byw yn fy Nghroen' | Manon Elin James
        • Dyfrig Roberts: ffug fywgraffiad | Sioned Bowen
        • Ystafell 63 | Manon Elin James
        • Cau | Twm Ebbsworth
    • Y CYLCHGRAWN | 2019 >
      • Sgyrsiau | 2019 >
        • Megan Elenid Lewis | Alaw Mair Jones
        • Leila Evans | Nia Ceris Lloyd
        • Siôn Jenkins | Elen Haf Roach
      • Cerddi | 2019 >
        • Ffiniau | Twm Ebbsworth
        • Dad-ddofi | Megan Elenid Lewis
        • Sara Jacob | Sioned Mair Bowen
        • Ton | Lisa Hughes
        • Ton | Alun Williams
        • Boddi | Cadi Dafydd
      • Rhyddiaith | 2019 >
        • Y Cwm | Sioned Mair Bowen
        • Sut i … | Gruffydd Rhys Davies
        • Y Fedal Gelf | Manon Wyn
        • Copr | Cadi Dafydd
        • Trysor | Twm Ebbsworth
    • Y CYLCHGRAWN | 2018 >
      • Sgyrsiau | 2018 >
        • Cadi Dafydd | Alun Jones Williams
        • Iestyn Tyne | Jac Lloyd Jones
        • Aneirin Karadog | Carys Jones
      • Cerddi | 2018 >
        • Long lost sister iaith | Rebecca Snell
        • Limrigau | Alun Jones Williams
        • Traddodiad | Iestyn Tyne
        • I Sioned, Anna a Ianto | Iestyn Tyne
        • Triban beddargraff | Alun Jones Williams
        • Lleisiau Cu Cwm Celyn | Jac Lloyd Jones
        • Chwilia | Iestyn Tyne
      • Rhyddiaith | 2018 >
        • 'The Power' | Awen Llŷr Evans
        • Llên meicro | Miriam Elin Jones
        • Ogof Arthur | Anna Wyn Jones
        • Tri llun y Fedal Gelf | Non Medi Jones
        • Nid Orennau yw'r Unig Ffrwyth | Nia Wyn Jones
        • Sut i ddechrau band | Gruffydd Davies
        • Sut des i i sgwennu hyn yn Gymraeg | Rebecca Snell
    • Y CYLCHGRAWN | 2017 >
      • Sgyrsiau | 2017 >
        • Ceri Wyn Jones | Ela Wyn James
        • Elinor Wyn Reynolds | Carys James
        • Siôn Pennar | Cadi Grug Lake
        • Hefin Robinson | Martha Grug Ifan
        • Caryl Lewis | Ianto Jones
        • Gary Pritchard | Manon Wyn Rowlands
      • Cerddi | 2017 >
        • Yr Arwr | Carwyn Eckley
        • Saith merch | Aled Evans
        • Technoleg | Carwyn Eckley
        • Ffiniau | Lois Llywelyn
        • Rŵan | Marged Gwenllian
        • Siomi Ffrind | Carwyn Eckley
        • Sylfeini | Marged Gwenllian
        • Geiriau ar Gerrig | Iestyn Tyne
        • Gymerwch chi Sigarét? | Mared Llywelyn
        • Coelcerth | Marged Tudur
        • Colli Ffydd | Mirain Ifan
        • ystamp.cymru | Eurig Salisbury
      • Rhyddiaith | 2017 >
        • Enwogrwydd | Marged Gwenllian
        • Ar gyfer heddiw'r bore | Iestyn Tyne
        • Ar lannau'r Fenai | Elan Lois
        • Normal a gwahanol | Arwel Rocet Jones
        • Luned a Dafi | Naomi Seren Nicholas
        • Natur | Lois Llywelyn
    • Y CYLCHGRAWN | 2016 >
      • Sgyrsiau | 2016 >
        • Gruffudd Antur | Lowri Dascalu
        • Siân Rees | Anest Haf Jones
        • Elis Dafydd | Iestyn Tyne
        • Anna Wyn Jones | Lois Evans
        • Gwennan Mair Jones | Anna Wyn Jones
        • Sonia Edwards | Elan Lois
      • Cerddi | 2016 >
        • Heb | Marged Gwenllian
        • Ffoadur | Iestyn Tyne
        • Y Dyn a'i Gwrw | Rhodri Siôn
        • C.Ff.I. Cymru | Endaf Griffiths
        • I Fardd Eiddigus | Eurig Salisbury
        • UMCA | Endaf Griffiths
        • Y Gynghanedd | Gruffudd Antur
        • Pam? | Marged Gwenllian
        • Croesi Traeth | Iestyn Tyne
        • Yr Hen Goleg | Rhodri Siôn
        • Cymro? | Sulwen Richards
        • T. Llew Jones | Endaf Griffiths
        • Ar Gastell Caernarfon | Rhodri Siôn
        • Y Telynor ar y Stryd | Rhodri Siôn
        • Yr Hen a'r Newydd | Iestyn Tyne
        • Sul y Cofio | Sulwen Richards
        • Cynefin | Carwyn Eckley
      • Rhyddiaith | 2016 >
        • Palu Tyllau | Miriam Elin Jones
        • Y Fedal Gelf | Iestyn Tyne
        • Lliw | Mared Elin Jones
        • Cefais Flodau Heddiw | Lliwen Glwys
        • Crydd Bow Street | Mared Elin Jones
        • Adolygiad: 'Y Bwthyn' | Anest Haf Jones

Mererid Hopwood | Mali Sweet

Sgwrs â'r prifardd, y prif lenor a'r Athro Mererid Hopwood
​
Mali Sweet


Gwna’ i ddechrau drwy sôn am eich plentyndod. A oes ’na un adeg benodol sy’n sefyll allan fel amser pan wnaethoch chi sylweddoli eich bod chi eisiau anelu at fod yn llenor?
Rwyf wedi bod wrth fy modd â stori dda erioed, a Mam a’m dwy fam-gu’n rhai da iawn am ddweud stori, ond alla’ i ddim meddwl am un adeg yn benodol pan drodd y mwynhau’n awydd ysgrifennu. Eto i gyd, wrth glirio’r atig yn ystod y clo mawr daeth ambell stori mewn ysgrifen plentyn bach o’r corneli tywyll … mae’r dehongliad o Mair a Joseff yn mynd i Fethlehem yn ‘ddiddorol’ a dweud y lleiaf. Doeddwn i’n amlwg ddim cweit wedi deall yr hanes!

Beth yw’r darn o waith rydych chi’n teimlo’n fwyaf balch ohono? Gall hyn fod o ganlyniad i ba mor galed y gwnaethoch chi weithio, neu sut fath o ymateb a gawsoch chi oherwydd eich gwaith, er enghraifft.
Roedd dod i ben â llunio awdl yn dipyn o dasg, ac mae’n rhaid i mi ddiolch i Tudur Dylan Jones, athro’r Ysgol Farddol yng Nghaerfyrddin a holl ddisgyblion y dosbarth nos hwnnw am eu cefnogaeth a’u cyfeillgarwch wrth i ni gyd-ddysgu’r cynganeddion. Ond mae lle mawr i ddiolch i Nora Isaac hefyd. Roedd hi dros ei phedwar ugain pan symudon ni fel teulu i Gaerfyrddin o Lundain, a phan glywodd hi mod i’n ymddiddori yn y canu caeth, roedd hi’n benderfynol y dylwn i ‘fynd amdani’. Doedd ganddi ddim amynedd i ddadleuon fel ‘ond mae awdl yn hiiiiiiir’. Ei hateb didrugaredd hi oedd: ‘rhaid i chi feddwl am awdl nid fel 200 llinell ond fel dwy neu dair neu bedair llinell ar y tro’.

Gan ystyried eich nofel, O Ran, oes cymeriadau neu ddigwyddiadau a gafodd eu hysbrydoli gan eich bywyd personol?
Mae’n wir fy mod i, fel Angharad yn y nofel, wedi cael fy magu yng Nghaerdydd ar ddiwedd 60au’r ganrif ddiwethaf. Yn hynny o beth, mae manylion y nofel yn perthyn i brofiad personol, ond nid y digwyddiadau na’r cymeriadau fel y cyfryw. Hynny yw, rwyf wedi tynnu ar gynneddf y cof ar gyfer pethau fel disgrifiadau marchnad Caerdydd, y dillad, y ceir, a.y.b., ond cynneddf dychymyg sydd wedi creu’r stori a’r bobl sydd ynddi.

Ydych chi’n bwriadu llunio unrhyw nofelau ychwanegol yn y dyfodol?
Gobeithio!

Ydych chi’n darllen nofelau yn eich amser rhydd? Os felly, gan bwy a pha fath?
Cefais flas aruthrol ar ddwy nofel yn benodol y tymor diwethaf, a’r ddwy gan gyn-fyfyrwraig Prifysgol Aberystwyth, sef Lleucu Roberts. Mae hi wedi cyflawni’r dwbl-dwbl, drwy ennill y Fedal Ryddiaith a’r Daniel Owen yn yr un flwyddyn a hynny mewn dwy Eisteddfod. Hwrê! Os nad ydych eto wedi darllen Y Stori Orau neu Hannah-Jane, estynnwch amdanynt!
​

Pa gyngor sydd gennych chi i oedolion ifanc sy’n bwriadu dyfod yn awdur/awdures?
Nid yw llyfr yn ysgrifennu ei hunan. Amdani!
heledd cynwal | fflur davies
dyfan lewis | erin james
gwion hallam | meilir pryce griffiths
Powered by Create your own unique website with customizable templates.
  • HAFAN
  • YR ADRAN
    • LANSIADAU'R DDRAIG
    • CYLCHLYTHYRAU
    • SEMINARAU
    • NOSON LLÊN A CHÂN
    • CWRS PRESWYL
    • CYNADLEDDAU
  • Y CYLCHGRAWN | 2023
    • Cerddi | 2023 >
      • Hydref | Hedd Edwards
      • Rhwystrau | Marged Selway-Jones
      • Salm 77:20 | Siôn Edwards
      • Limrigau | Erin Meirion
      • Triban | Gwennan Evans
      • Dechre'r Diwedd | Gwenno Day
      • Yn yr Un Cwch | Caitlyn White
    • Rhyddiaith | 2023 >
      • Tonnau | Megan Thomas
      • Pennod Newydd | Lleucu Non
      • Clymau | Eluned Hughes
      • Chdi, Fi a'r Botel | Elain Gwynedd
      • Clymau | Lowri Bebb
      • Dyddiadur | Lowri Whitrow
    • Sgyrsiau | 2023 >
      • Myrddin ap Dafydd | Lois Dewi Roberts
      • Meilir Rhys Williams | Erin Aled
      • Lloyd Davies | Mali Davies
      • Bari Gwiliam | Beca Hughes
      • Rhys Mwyn | Nanw Maelor
      • Angharad Alter | Fflur Bowen
    • Celf | 2023 >
      • Ymateb i'r Coroni | Lleucu Jenkins
  • PWY YW PWY | 2023
    • Pwy oedd Pwy | 2022
    • Pwy oedd pwy | 2021
    • Pwy oedd pwy | 2020
    • Pwy oedd pwy | 2019
    • Pwy oedd pwy | 2018
    • Pwy oedd pwy | 2017
    • Pwy oedd pwy | 2016
  • ÔL-RIFYNNAU
    • Y CYLCHGRAWN | 2022 >
      • Cerddi | 2022 >
        • Hiraeth | Alŷs Medi Jones
        • Gwawr | Rhodri Lewis
        • Rhoi | Eurig Salisbury
        • Crwydro | Dylan Krieger, Celyn Harry ac Ela Edwards
        • Gofid | Dylan Krieger
        • Cawod | Celyn Harry
        • Mynydd Epynt | Fflur Davies
        • Salm 77:20 | Siân Lloyd Edwards
        • Diolch | Hywel Griffiths
      • Rhyddiaith | 2022 >
        • Tad-cu | Erin James
        • Canllaw i fyfyrwyr dros yr haf | Lowri Bebb
      • Sgyrsiau | 2022 >
        • Mererid Hopwood | Mali Sweet
        • Dyfan Lewis | Erin James
        • Gwion Hallam | Meilir Pryce Griffiths
        • Heledd Cynwal | Fflur Davies
    • Y CYLCHGRAWN | 2021 >
      • Sgyrsiau | 2021 >
        • Angharad Tomos | Lleucu Non
        • Rhys Iorwerth | Lowri Bebb
        • Gareth Wyn Jones | Elain Gwynedd
        • Dylan Jones | Siôn Lloyd Edwards
      • Cerddi | 2021 >
        • Agoriad | Carwyn Eckley
        • Castell Caernarfon | Sabrina Fackler
        • Eira | Sabrina Fackler
        • Cerdd | Tomos Lynch
      • Rhyddiaith | 2021 >
        • 2020 | Lowri Bebb
        • Diwrnod yng Nghoed y Foel | Rob Dascalu
        • Postmon y Faenor | Liam Powell
        • Ymson 2020 | Elain Gwynedd
        • Dau ddarn o lên meicro | Sioned Bowen
    • Y CYLCHGRAWN | 2020 >
      • Sgyrsiau | 2020 >
        • Arfon Jones | Roger Stone
        • Geraint Lloyd | Ffion Williams
      • Cerddi | 2020 >
        • Gwyn | Alun Jones Williams
        • I Siôn ac Ela | Alun Jones Williams
        • Glas | Lowri Jones
        • Parliament Square | Eurig Salisbury
        • Prexit | Heledd Owen
        • Rhai Anadlau | Liam J Powell
        • Tri thriban | Lisa Hughes
        • Y Daith | Alaw Mair Jones
        • Yes Cymru | Alun Jones Williams
        • Carwriaeth | Beca Rees Jones
        • Nosi | Lleucu Bebb
        • Claf ym Mharis | Marged Elin Roberts
      • Rhyddiaith | 2020 >
        • Adolygiad: 'Byw yn fy Nghroen' | Manon Elin James
        • Dyfrig Roberts: ffug fywgraffiad | Sioned Bowen
        • Ystafell 63 | Manon Elin James
        • Cau | Twm Ebbsworth
    • Y CYLCHGRAWN | 2019 >
      • Sgyrsiau | 2019 >
        • Megan Elenid Lewis | Alaw Mair Jones
        • Leila Evans | Nia Ceris Lloyd
        • Siôn Jenkins | Elen Haf Roach
      • Cerddi | 2019 >
        • Ffiniau | Twm Ebbsworth
        • Dad-ddofi | Megan Elenid Lewis
        • Sara Jacob | Sioned Mair Bowen
        • Ton | Lisa Hughes
        • Ton | Alun Williams
        • Boddi | Cadi Dafydd
      • Rhyddiaith | 2019 >
        • Y Cwm | Sioned Mair Bowen
        • Sut i … | Gruffydd Rhys Davies
        • Y Fedal Gelf | Manon Wyn
        • Copr | Cadi Dafydd
        • Trysor | Twm Ebbsworth
    • Y CYLCHGRAWN | 2018 >
      • Sgyrsiau | 2018 >
        • Cadi Dafydd | Alun Jones Williams
        • Iestyn Tyne | Jac Lloyd Jones
        • Aneirin Karadog | Carys Jones
      • Cerddi | 2018 >
        • Long lost sister iaith | Rebecca Snell
        • Limrigau | Alun Jones Williams
        • Traddodiad | Iestyn Tyne
        • I Sioned, Anna a Ianto | Iestyn Tyne
        • Triban beddargraff | Alun Jones Williams
        • Lleisiau Cu Cwm Celyn | Jac Lloyd Jones
        • Chwilia | Iestyn Tyne
      • Rhyddiaith | 2018 >
        • 'The Power' | Awen Llŷr Evans
        • Llên meicro | Miriam Elin Jones
        • Ogof Arthur | Anna Wyn Jones
        • Tri llun y Fedal Gelf | Non Medi Jones
        • Nid Orennau yw'r Unig Ffrwyth | Nia Wyn Jones
        • Sut i ddechrau band | Gruffydd Davies
        • Sut des i i sgwennu hyn yn Gymraeg | Rebecca Snell
    • Y CYLCHGRAWN | 2017 >
      • Sgyrsiau | 2017 >
        • Ceri Wyn Jones | Ela Wyn James
        • Elinor Wyn Reynolds | Carys James
        • Siôn Pennar | Cadi Grug Lake
        • Hefin Robinson | Martha Grug Ifan
        • Caryl Lewis | Ianto Jones
        • Gary Pritchard | Manon Wyn Rowlands
      • Cerddi | 2017 >
        • Yr Arwr | Carwyn Eckley
        • Saith merch | Aled Evans
        • Technoleg | Carwyn Eckley
        • Ffiniau | Lois Llywelyn
        • Rŵan | Marged Gwenllian
        • Siomi Ffrind | Carwyn Eckley
        • Sylfeini | Marged Gwenllian
        • Geiriau ar Gerrig | Iestyn Tyne
        • Gymerwch chi Sigarét? | Mared Llywelyn
        • Coelcerth | Marged Tudur
        • Colli Ffydd | Mirain Ifan
        • ystamp.cymru | Eurig Salisbury
      • Rhyddiaith | 2017 >
        • Enwogrwydd | Marged Gwenllian
        • Ar gyfer heddiw'r bore | Iestyn Tyne
        • Ar lannau'r Fenai | Elan Lois
        • Normal a gwahanol | Arwel Rocet Jones
        • Luned a Dafi | Naomi Seren Nicholas
        • Natur | Lois Llywelyn
    • Y CYLCHGRAWN | 2016 >
      • Sgyrsiau | 2016 >
        • Gruffudd Antur | Lowri Dascalu
        • Siân Rees | Anest Haf Jones
        • Elis Dafydd | Iestyn Tyne
        • Anna Wyn Jones | Lois Evans
        • Gwennan Mair Jones | Anna Wyn Jones
        • Sonia Edwards | Elan Lois
      • Cerddi | 2016 >
        • Heb | Marged Gwenllian
        • Ffoadur | Iestyn Tyne
        • Y Dyn a'i Gwrw | Rhodri Siôn
        • C.Ff.I. Cymru | Endaf Griffiths
        • I Fardd Eiddigus | Eurig Salisbury
        • UMCA | Endaf Griffiths
        • Y Gynghanedd | Gruffudd Antur
        • Pam? | Marged Gwenllian
        • Croesi Traeth | Iestyn Tyne
        • Yr Hen Goleg | Rhodri Siôn
        • Cymro? | Sulwen Richards
        • T. Llew Jones | Endaf Griffiths
        • Ar Gastell Caernarfon | Rhodri Siôn
        • Y Telynor ar y Stryd | Rhodri Siôn
        • Yr Hen a'r Newydd | Iestyn Tyne
        • Sul y Cofio | Sulwen Richards
        • Cynefin | Carwyn Eckley
      • Rhyddiaith | 2016 >
        • Palu Tyllau | Miriam Elin Jones
        • Y Fedal Gelf | Iestyn Tyne
        • Lliw | Mared Elin Jones
        • Cefais Flodau Heddiw | Lliwen Glwys
        • Crydd Bow Street | Mared Elin Jones
        • Adolygiad: 'Y Bwthyn' | Anest Haf Jones